Wala ko kahibalo kung aduna ba’y blog nga sinuwat sa pinulongang Cebuano. Kung aduna man gani wala lang tingali nako mabasahi or makit-an sa internet. Tungod nihit ang blog na sinulat sa Cebuano, naka-desisyon ako sa pagsulat niini.
Sa pagsulat ko niini nga post, nakaingon ko nga lisod gyud kini buhaton. Gipanganak ako sa Cebu, gipanganak nga usa ka Cebuano. Kahibalo motabi sa pinulongang Cebuano apan maglisod gyud ko sa pagsulat gamit ang mga pulong nga Cebuano.
Nganong maglisod man? Daghan ang mga rason nganong lisod, para kanako o kun dili man sa kadaghanan, ang pagsulat sa Cebuano.
Una, Ang pinulungan sa balay, Cebuano, apan pag-abot sa eskuylahan ang matang sa instruksyon kay English. Gitudlu-an pud kami pag-gamit sa Wikang Filipino—ang among national language.
Ika-duha, ang usa ka Cebuano kun makighinabi sa laing taga-Cebu, ug sa mga taga-laing probinsiya nga makasabot sa pinulongan Cebuano, mag-tabi gamit ang pinulongang basi sa makadaghan sa Cebuano sinagulan sa mga pulong nga Filipino, English ug Spanish. Kining pamaagiha mao'y namat-an ug naandan nako. Lain ra g'yud ang Cebuano sa katigulangan ug kabatan-onan. Matawag nato nga usa ka dialect ang pama-agi sa mga batan-on.
Sunod, ang Cebuano gi-ila na usa ka pinulungang bulgar—bisan sa mga tawo na nag-gamit niini. Ang among unang pinulongan ang pinulongan sa mga ordinaryong tawo. Ang mga propesyonal ug estudyante gi-awhag na mo-gamit ug English. Sa eskuylahan, kun ang usa ka estudyante mo-tubag, gamit ang Cebuano, sa pangutana nga English—kataw-an. Tan-awa ra gyud na.
Pinaka-uwahi, Daghang mga Cebuano ang nanrabaho sa Manila isip katabang o maid. Sa Manila, dunay diskriminasyon sa mga Cebuano—nga gi-tawag nila nga mga Bisaya. Ang mga Tagalog bugal-bugalan ang accent sa taga-Cebu o sa mga Bisaya. Sumay-sumayon. FYI, mga Bisaya kami—nag-puyo sa mga isla sa Visayas—ang among mga pulong Cebuano. Dili nako ika-pasangil sa uban nga itago ang ilang unang pinulongan.
Wala nako gi-kauwaw nga mahibaw-an nga ako usa ka Cebuano. Ang maka-uulaw, ug dili ko ikalimod, mao ang akong dili pagka-hanas o pagka-hawod sa akong unang pinulungan—pinulongang Cebuano. Kani lamang na sinulat—kita na ang katag. Para malain pud gisulat ko kini na post. Gusto lamang nako na mosuway pagsulat ug blog entry nga gamit ang akoang unang pinulongan.
No comments:
Post a Comment